Η σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου
Γνωρίζετε ότι το έντερο είναι ο λεγόμενος δεύτερος εγκέφαλος; Αν όχι, τότε σίγουρα κάποια στιγμή θα έχετε νιώσει εκείνο το “σφίξιμο” ή τις “πεταλούδες” στο στομάχι. Αυτές οι αισθήσεις δεν είναι τυχαίες, αντιθέτως προέρχονται από τον κρυμμένο, δεύτερο εγκέφαλο μας, το επιστημονικά γνωστό ως Εντερικό Νευρικό Σύστημα (ΕΝΣ). Μάλιστα, πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν ότι ο εγκέφαλος μας μπορεί να επηρεάσει την υγεία του εντέρου, αλλά και το έντερο μας την υγεία του εγκεφάλου μας.
Τι είναι το Εντερικό Νευρικό Σύστημα;
Το ΕΝΣ αποτελείται από δύο λεπτές στοιβάδες με περισσότερα από 100 εκατομμύρια νευρικά κύτταρα που επενδύουν τη γαστρεντερική οδό από τον οισοφάγο έως το ορθό. Το ΕΝΣ επικοινωνεί με τον εγκέφαλό τόσο φυσικά, όσο και βιοχημικά μέσω ενός μονοπατιού που ονομάζεται άξονας εντέρου-εγκεφάλου. Ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου είναι ένα αμφίδρομο δίκτυο επικοινωνίας. Το κύριο νεύρο που συνδέει τα δύο όργανα ονομάζεται πνευμονογαστρικό και είναι υπεύθυνο για την διαβίβαση των σημάτων μεταξύ τους.
Επιπλέον, η επικοινωνία επιτυγχάνεται μέσω διαφόρων νευροδιαβιβαστών, δηλαδή χημικών μηνυμάτων, που παράγονται τόσο στον εγκέφαλο, όσο και στο έντερο. Για παράδειγμα, η σεροτονίνη, μια ορμόνη που είναι υπεύθυνη για πολλές λειτουργίες του σώματός μας, όπως η πέψη, ο ύπνος αλλά και η ψυχική μας διάθεση, παράγεται σε ποσοστό 95% από κύτταρα και μικροοργανισμούς του εντέρου μας.
Σημαντική είναι επίσης η σύνδεση του άξονα εντέρου εγκεφάλου με το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Τα μικρόβια του εντέρου παίζουν σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό μας σύστημα και τη φλεγμονή. Στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, για παράδειγμα, οι μη φυσιολογικοί πληθυσμοί μικροβίων ενεργοποιούν τις ανοσοαποκρίσεις του βλεννογόνου, προκαλώντας πόνο και απορυθμίζοντας το εντερικό νευρικό σύστημα.
Διαβάστε περισσότερα: Πώς σχετίζεται το εντερικό μικροβίωμα με τη διατροφή
Η υγεία του εντέρου είναι αλληλένδετη με την υγεία του εγκεφάλου
Δεδομένου του πόσο στενά αλληλεπιδρούν το έντερο και ο εγκέφαλος, γίνεται κατανοητό γιατί νιώθουμε αισθήματα όπως το σφίξιμο, οι πεταλούδες στο στομάχι ή ακόμη και ο πόνος, σε έντονες ή στρεσογόνες καταστάσεις. Πράγματι, τα συναισθήματα και η ψυχολογική μας κατάσταση επηρεάζουν τη φυσιολογία και τις συσπάσεις του εντέρου, κάνοντας αισθητά διάφορα συμπτώματα. Όσον αφορά το άγχος, λειτουργεί επιβαρυντικά στην υγεία μέσω της επίδρασής του στα βακτήρια του εντέρου. Επίσης, η αυξημένη φλεγμονή που συχνά συνοδεύει το στρες και την κατάθλιψη πυροδοτεί την άνθηση παθογόνων βακτηρίων, που καταστρέφει την ισορροπία στη μικροχλωρίδα και οδηγεί σε παθογένειες, όπως το σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου.
Η επίδραση των ψυχολογικών παραγόντων στην εντερική υγεία είναι για δεκαετίες γνωστή, ωστόσο σήμερα η αντίστροφη οδός φαίνεται ότι έχει αρχίσει να κερδίζει επίσης έδαφος. Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα που αντιμετωπίζουν γαστρεντερικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και διάφορα λειτουργικά προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, φούσκωμα, πόνο και στομαχικές διαταραχές μπορεί να βιώνουν έντονες συναισθηματικές αλλαγές, εξαιτίας του ΕΝΣ. Μεγάλες αλλαγές στο εντερικό νευρικό σύστημα μπορεί να στείλουν σήματα στον εγκέφαλο, προκαλώντας αλλαγές στη διάθεση. Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί τα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους, σε σχέση με τον υγιή πληθυσμό.
Επομένως…
Η εντερική μας υγεία συνδέεται άρρηκτα με το νευρικό μας σύστημα και την ψυχολογία μας, γεγονός που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε τις εντερικές και ψυχολογικές διαταραχές με αλληλένδετες θεραπείες.
Πηγές
Appleton J. The Gut-Brain Axis: Influence of Microbiota on Mood and Mental Health.
Harvard Health Publishing, The gut-brain connection
Johns Hopkins Medicine,The Brain-Gut Connection
Lee C, Doo E, Choi JM, Jang SH, Ryu HS, Lee JY, Oh JH, Park JH, Kim YS; Brain-Gut Axis Research Group of Korean Society of Neurogastroenterology and Motility. The Increased Level of Depression and Anxiety in Irritable Bowel Syndrome Patients Compared with Healthy Controls: Systematic Review and Meta-analysis.
Madison A, Kiecolt-Glaser JK. Stress, depression, diet, and the gut microbiota: human-bacteria interactions at the core of psychoneuroimmunology and nutrition.
0 Σχόλια